FL Studio: EQ (Equalization) Nedir ? Ne İşe Yarar ?

FL Studio: EQ (Equalization) Nedir ? Ne İşe Yarar ?
    Ses sinyali içinde bulunan ve belli bir frekans aralığındaki bölümün gücünü arttırması  veya azaltılması için kullanılan araca equalization denir.Kayıt aldığımız ses ya da enstrumanın çıkardığı ses frekansları farklı ve bir o kadarda karışıktır.Yeni açtığımız bir eq üzerindeki bas düğmesini saat yönünde çevirdiğinizde    belirli bir frekans aralığındaki sinyalı tercihinizce arttırmış olursunuz. Genellikle 500 Hz altında bir değer kullanılır, ancak bu size kalmış...Bu işlemi yaptığınızda tonun değişmesinin nedeni temel frekanslar ile harmonik frekanslar arasındaki dengelerin tamamen değişmesidir.

    Shelf ekolayzırı (shelf equalization) ele aldığımızda ise ayarlandığı(yani sizin ayarladığınız.) frekans ve tiz olan taraftaki tüm frekansları (high-shelf) ya da bas olan taraftaki tüm frekansları (low-shelf) yükseltmeye veya alçaltmanızı sağlar.

    Ayarlandığı frekansa belirli bir uzaklıktaki bölgeyi yada belgeleri ise peak ekolayzır (peak equalization) denir.

    Q harfi ile gösterilen değer bu bölgenin genişliğini yani bandwidth değerini ifade eder.Başka bir söylevle ekolayzırın (equalization) bas ve tiz tarafındaki bölgenin nekadarlık kısmının etkileneceğini gösterir.Gösterilen bandın genişliği oktav ile ifade edilir.Ancak Q ile oktav arasında zıtlık vardır.Yani Q değerini ne kadar arttırırsanız etkilenen bölgenin genişliği (kaç oktavlık bir alana etki ettiği) azalır.Verilen Q değeri ile bandwidth (oktav) değeri arasındaki farkı daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki grafiği inceleyebilirsiniz.

    Q Değeri Bandwidth
    0.7 2 Oktav
    1.0 1 1/3 Oktav
    1.4 1 Oktav
    2.8 1/2 Oktav

    Ekolayzırın(equalization) nekadar etkisi olduğu dB cinsinden ölçülür veya ifade edilir.Görülen çoğu ekolayzır(equalization) 12 dB'lik yükseltme veya azaltma sağlayabilir.Yani sizin anlıyacağınız sinyali 4 (dört) kat yükseltebilir ya da azaltabilirsiniz.
    En bas veya en tiz  kısımdaki 3(üç) oktavlık alan kullanılarak genel tonun değiştirebilmek için kullanıldığında iyi sonuç veren ise shelf ekolayzır(equalization)dır. Bir low-shelf ekolayzır(equalization) 320 Hz 'e ayarlanmışsa veya    2500 Hz ve üstündeki kısımlara ayarlanmış bir high-shelf ekolayzır(equalization) ile efektif sonuçlar elde edilebilir.
    Selfh eq (equalization) kullanılması durumunda sinyal gücünü düşürmek yükseltmeye öre daha iyi sonuç verir ve sesdeki tonlamayı ortaya çıkarır.En yukarıda bulunan oktavlarda (10 kHz - 20 kHz) noise (hiss)genellikle daha yüksektir. Bu açıklama en alttaki (20 Hz to 40 Hz) içinde geçerlidir ve aynı sonucu verir.Buradan varcağımız sonuç daha parlak ya da başka bir deyişle daha bass sesleri elde etmek için genelde peak ekolayzır kullanır.Elde ediceğiniz seslerin daha parlak(bright) olması için 5 kHz 2 oktavlık bir bandwidth değeri kullanarak  (Q= 0.7) denemelerinizi başlatabilirsiniz.Daha yükses bas sesler elde etmek için 80 Hz civarında yine 2 oktavlık bandwidth değeri kullanarak denemelerinize devam edebilirsiniz.
    Q değerini 1 yaptığınızda bandwidth 1 1/3 oktav olacaktır.Ancak bu değer farklı enstruman gruplarında kullanılacak Q değeri için bir sınır çizgisi niteliğindedir.Vurmalı çalgılarda ise 2.8 e kadar düşük Q değerleri kullanılabilir.Telli çalgılar ve vokallerde ince(tiz) sesler yer alacağından 0.7 gibi daha geniş bantları temsil eden Q değerleri kullanmak sizi tatmin edicektir.
    Size genel bir kural vereyim; ekolayzır(equalization)ile frekansları güçlendirmektense fazlalıkları kırpmaya çalışmak hem daha iyi sonuç verir hemde kulağa hoş gelmesini sağlayan melodik sesler ön plana çıkmış olur.Duymaya bağlı olarak insan kulağı genellikle belli başlı bazı frekanslardaki seslerin kısılmasına alışkındır.Muhtemel sebeplerden biri ses absorblayan sesler olabilir.İşlenen bir frekans aralığını yükseltmek düşürmekten daha fazla fark yaratır ve farkedilir.Ortalama bir değer biçicek olursak eğer ; 6 dB 'lik bir  yükseltme değeri neredeyse 9 dB 'lik azaltma değerine eşdeğer bir değerdedir.Bu nedenden yola çıkarak öncelikle istenmeyen seslerin azaltılmasını sağlamaktır.Deneyimli bir mix yapımcısı tarafından kullandığı mixerede bakarak yapılılan mixe dikkat edildiğinde eq 'nun daha çok azaltmaya yönelik olarak kullanıldığı göze çarpar.
    İyi bir ses adam olmak istiyorsanız yeterli tecrübeyi kazanana kadar eq kullanırken 6 dB 'den fazla yükseltme yapmamak daha doğru bir yaklaşım olacaktır.Kolay gelsin...